ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΑΡΑΓΕ Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΕΝΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΝΑ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΕΙ ΜΙΑ ΤΟΣΟ ΕΝΤΟΝΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΩΣΤΕ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΤΗΝ ΟΠΤΙΚΗ ΤΟΥ
ΑΤΟΜΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΦΥΣΗ;
ΠΟΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩΣ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΣΕ ΚΑΠΟΙΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΕΝΤΟΝΗ ΕΦΙΔΡΩΣΗ ΚΑΙ ΤΡΕΜΟΥΛΟ, ΑΦΗΝΟΝΤΑΣ ΤΟ 10% ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΑΝΑΣΤΑΤΩΜΕΝΟΥΣ, ΕΝΩ ΘΑ ΟΔΗΓΟΥΣΕ ΑΛΛΟΥΣ ΣΤΟ ΝΑ ΞΕΣΠΑΣΟΥΝ ΣΕ ΑΝΕΞΗΓΗΤΟ ΥΣΤΕΡΙΚΟ ΓΕΛΙΟ; ΠΟΙΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΙΣΧΥΡΟ ΩΣΤΕ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΣΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΨΥΧΟΛΟΓΟΥΣ ΕΝΤΟΝΕΣ ΑΝΤΙΚΡΟΥΣΕΙΣ;
ΕΞΗΓΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΑ
‘‘ΠΟΛΛΟΙ ΑΝΑΡΩΤΗΘΗΚΑΝ ΜΕΤΑ ΤΗ ΦΡΙΚΗ ΤΟΥ Β' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ, ΚΑΙ ΟΧΙ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ, ΤΟ ΠΩΣ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΚΙΝΗΤΡΑ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΠΡΑΞΟΥΝ ΤΕΤΟΙΕΣ ΒΙΑΙΟΤΗΤΕΣ, Ο ΕΝΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ.’’ ΤΑ ΔΙΑΣΗΜΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΤΟΥ STANLEY MILGRAM ΕΙΧΑΝ ΣΧΕΔΙΑΣΤΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΕΞΕΤΑΣΟΥΝ ΤΗΝ ΥΠΑΚΟΗ ΣΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ (MILGRAM, 1963). Ο MILGRAM ΗΘΕΛΕ ΝΑ ΕΞΕΤΑΣΕΙ ΣΕ ΠΟΙΟ ΣΗΜΕΙΟ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΝΑ ΦΤΑΣΟΥΝ, ΟΤΑΝ ΚΑΠΟΙΑ ΜΟΡΦΗ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥΣ ΔΙΕΤΑΖΕ ΝΑ ΒΛΑΨΟΥΝ ΕΝΑΝ ΑΛΛΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ. ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ Β' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ, ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΟΙ ΕΝΟΠΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΛΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΞΑΝΑΓΚΑΣΤΗΚΑΝ ΝΑ ΠΡΟΒΟΥΝ ΣΕ ΠΟΛΥ ΣΚΛΗΡΕΣ ΚΑΙ ΜΑΚΑΒΡΙΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ.
Ο MILGRAM ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΕ ΤΗΝ ΑΚΡΑΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ, ΗΘΕΛΕ ΝΑ ΕΞΕΤΑΣΕΙ ΤΟ ΠΩΣ ΘΑ ΑΝΤΙΔΡΟΥΣΑΝ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΣΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ‘‘ΣΥΝΗΘΕΙΣ’’ ΣΥΝΘΗΚΕΣ, ΟΠΩΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ. ΠΩΣ ΘΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΕΡΟΝΤΑΝ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΑΝ ΤΟΥΣ ΕΛΕΓΑΝ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΟΥΝ ΕΝΑ ΗΛΕΚΤΡΟΣΟΚ ΣΕ ΚΑΠΟΙΟΝ ΑΛΛΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ; ΣΕ ΠΟΙΟ ΒΑΘΜΟ ΘΑ ΥΠΑΚΟΥΑΝ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΣΤΙΣ ΠΡΟΣΤΑΓΕΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΑΓΝΟΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΔΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΕΠΙΦΥΛΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΙ ΕΚΑΝΑΝ;
ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ, ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ ΠΟΥ Ο «ΜΑΘΗΤΗΣ», ΕΚΑΝΕ ΕΝΑ ΛΑΘΟΣ Ο ΣΥΜΜΕΤΕΧΩΝ ΚΑΛΟΥΝΤΑΝ ΝΑ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙ ΟΛΟΕΝΑ ΑΥΞΑΝΟΜΕΝΗ ΤΑΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΣ. ΦΥΣΙΚΑ Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΕΚΑΝΕ ΛΑΘΗ, ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΟΛΟ ΚΑΙ ΥΨΗΛΟΤΕΡΑ ΗΛΕΚΤΡΟΣΟΚ ΚΑΙ ΝΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΚΟΥΕΙ ΤΙΣ ΚΡΑΥΓΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΕΚΥΠΤΑΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΝΟ, ΜΕΧΡΙ Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΝΑ ΣΙΩΠΑΣΕΙ.
‘‘ΌΤΑΝ Ο ΣΥΜΜΕΤΕΧΩΝ ΑΝΤΙΔΡΟΥΣΕ ΣΤΟ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΣΟΚ, Ο ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΤΗΣ - ΜΙΑ ΜΟΡΦΗ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΝΤΥΜΕΝΟΣ ΜΕ ΜΙΑ ΑΣΠΡΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΠΟΔΙΑ - ΤΟΥΣ ΔΙΕΤΑΖΕ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΟΥΝ.’’ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΟΙ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΔΕΝ ΠΡΟΚΑΛΟΥΣΑΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΣΟΚ, ΚΑΘΩΣ Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΣΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΗΤΑΝ ΕΝΑΣ ΗΘΟΠΟΙΟΣ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΣΕ ΑΠΛΩΣ ΕΝΑ ΣΕΝΑΡΙΟ. Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΚΡΑΤΟΥΝΤΑΝ ΕΚΤΟΣ ΤΟΥ ΟΠΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΤΩΝ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΚΑΤΑΛΗΞΟΥΝ ΣΤΙΣ ΔΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΟΝΟ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΣΑΝ. ΩΣΤΟΣΟ, ΥΠΗΡΧΕ ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΑΜΦΙΒΟΛΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ, ΟΤΙ ΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΣΟΚ ΗΤΑΝ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΩΔΥΝΑ ΚΑΙ ΟΤΙ Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΚΑΛΛΙΣΤΑ ΝΑ ΕΧΕΙ ΧΑΣΕΙ ΤΙΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
ΠΡΙΝ ΕΞΗΓΗΣΟΥΜΕ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ, ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΤΕ ΝΑ ΦΑΝΤΑΣΤΕΙΤΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΑΣ ΩΣ ΕΝΑΝ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΑ ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ. ΠΟΣΟ ΜΑΚΡΙΑ ΘΑ ΠΗΓΑΙΝΑΤΕ ΝΟΜΙΖΟΝΤΑΣ ΟΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙΤΕ ΗΛΕΚΤΡΟΣΟΚ ΣΕ ΕΝΑΝ ΑΛΛΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ, ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΜΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΝΗΜΗ; ΤΙ ΘΑ ΠΙΣΤΕΥΑΤΕ ΟΤΑΝ Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΣΙΩΠΟΥΣΕ, ΑΦΟΥ ΧΟΡΗΓΟΥΣΑΤΕ ΕΝΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΣΟΚ ΠΟΥ ΕΦΕΡΕ ΣΕ ΕΝΑΝ ΠΙΝΑΚΑ ΤΗΝ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ "ΚΙΝΔΥΝΟΣ: ΈΝΤΟΝΟ ΣΟΚ"; ΕΙΛΙΚΡΙΝΑ. ΠΟΥ ΘΑ ΦΤΑΝΑΤΕ;
ΌΣΟ ΜΑΚΡΙΑ ΚΑΙ ΑΝ ΝΟΜΙΖΕΤΕ ΟΤΙ ΘΑ ΦΤΑΝΑΤΕ, ΠΙΘΑΝΟΤΑΤΑ ΝΑ ΥΠΟΤΙΜΑΤΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ, ΚΑΘΩΣ ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΠΟΥ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ. ΌΠΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ, ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΑΝ ΣΟΚ. Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ MILGRAM ΑΝΑΚΑΛΥΨΕ ΟΤΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΠΙΟ ΥΠΑΚΟΥΟΙ ΑΠΟ Ο,ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΦΑΝΤΑΣΤΕΙ ΚΑΝΕΙΣ. ΤΟ 63% ΤΩΝ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΣΥΝΕΧΙΣΕ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ - ΧΟΡΗΓΗΣΑΝ ΟΛΑ ΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΣΟΚ, ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΟΤΑΝ Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΕΦΤΑΝΕ ΣΕ ΣΗΜΕΙΟ ΝΑ ΟΥΡΛΙΑΖΕΙ ΜΕ ΑΓΩΝΙΑ, ΠΑΡΑΚΑΛΩΝΤΑΣ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΑ ΣΩΠΑΙΝΕ. ΑΥΤΟΙ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΕΙΔΙΚΑ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟΙ ΣΑΔΙΣΤΕΣ, ΗΤΑΝ ΑΠΛΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ, ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΠΡΟΣΦΕΡΘΕΙ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΑ ΣΕ ΜΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΞΗΓΗΘΟΥΝ ΑΥΤΑ ΤΑ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ;
ΕΚΕΙΝΗ ΤΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ, Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ MILGRAM ΗΤΑΝ ΜΕΓΑΛΗ ΕΙΔΗΣΗ. Ο MILGRAM ΕΞΗΓΗΣΕ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΒΑΣΕΙ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ. ΑΥΤΟ ΗΤΑΝ ΕΝΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕ, ΜΕ ΩΡΑΙΟ ΤΡΟΠΟ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΠΟΣΟ ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΣΟΥΝ ΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ.
ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΕΠΑΚΟΛΟΥΘΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΣΕ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ. ΣΕ ΓΕΝΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΗΤΑΝ ΟΤΙ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΟΤΑΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΝ ΠΟΛΛΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ, ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΗΤΑΝ ΕΞΙΣΟΥ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΥΠΑΚΟΥΟΙ. ΜΙΑ ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΗΤΑΝ ΟΤΙ ΜΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕ ΟΤΙ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ ΗΤΑΝ ΠΟΛΥ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΥΠΑΚΟΥΕΣ.
ΟΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ
O MILGRAM ΕΞΗΓΗΣΕ ΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΔΗΛΩΝΟΝΤΑΣ ΟΤΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΧΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΥΟ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΟΤΑΝ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ:
1. Η ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΤΑΣΗ: ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΥΝ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΑΥΤΩΝ.
2. Η «ΠΡΑΚΤΟΡΙΚΗ» ΤΑΣΗ - ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΠΙΤΡΕΠΟΥΝ ΣΕ ΑΛΛΟΥΣ ΝΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΥΝ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΙΔΟΥΝ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΥΤΕΣ, ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΠΟΥ ΔΙΝΕΙ ΤΙΣ ΕΝΤΟΛΕΣ. ΜΕ ΑΛΛΑ ΛΟΓΙΑ, ΕΝΕΡΓΟΥΝ ΩΣ ΠΡΑΚΤΟΡΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΟΥΛΗΣΗ ΕΝΟΣ ΑΛΛΟΥ ΑΤΟΜΟΥ.
Ο MILGRAM ΠΡΟΤΕΙΝΕ ΟΤΙ ΔΥΟ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΣΥΝΥΠΑΡΞΟΥΝ, ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΕΝΑ ΑΤΟΜΟ ΝΑ ΕΠΙΔΕΙΞΕΙ ΤΗΝ «ΠΡΑΚΤΟΡΙΚΗ» ΤΑΣΗ:
- ΤΟ ΑΤΟΜΟ ΠΟΥ ΔΙΝΕΙ ΤΙΣ ΕΝΤΟΛΕΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΤΙΛΗΠΤΟ ΩΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΚΑΙ ΕΓΚΥΡΟ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΕΙ ΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ. ΜΕ ΑΥΤΟ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΟΙ ΕΝΤΟΛΕΣ ΠΡΟΣΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΑΥΤΟ ΣΑΝ ΝΟΜΙΜΕΣ.
- ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΠΟΥ ΔΕΧΕΤΑΙ ΤΗΝ ΕΝΤΟΛΗ ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ ΝΑ ΠΙΣΤΕΥΕΙ ΟΤΙ Η ΕΞΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΘΑ ΔΕΧΤΕΙ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ Ο, ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ.
Η «ΠΡΑΚΤΟΡΙΚΗ» ΤΑΣΗ, ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΟΤΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΘΑ ΥΠΑΚΟΥΣΟΥΝ ΣΕ ΜΙΑ ΑΝΩΤΕΡΗ ΑΡΧΗ ΟΤΑΝ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΟΤΙ Η ΑΝΩΤΕΡΗ ΑΡΧΗ ΘΑ ΑΝΑΛΑΒΕΙ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΤΟΥΣ. ΑΥΤΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΠΛΕΥΡΕΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΤΟΥ MILGRAM. ΓΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ, ΟΤΑΝ ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΑΝ ΣΤΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΟΤΙ ΕΙΧΑΝ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΟΥΣ, ΣΧΕΔΟΝ ΚΑΝΕΝΑΣ ΑΠΟ ΑΥΤΟΥΣ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΔΙΑΤΕΘΕΙΜΕΝΟΣ ΝΑ ΥΠΑΚΟΥΣΕΙ. ΑΝΤΙΘΕΤΑ, ΠΟΛΛΟΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΑΡΝΗΘΗΚΑΝ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΟΥΝ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ, ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΝΕΧΙΣΑΝ ΟΤΑΝ Ο ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΤΗΣ ΕΙΠΕ ΟΤΙ ΘΑ ΑΝΑΛΑΒΕΙ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ.
ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΟΥ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΕ Ο
MILGRAM ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΠΙΟ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΓΙΑ ΕΝΑ
ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ.
.
ΠΗΓΗ: KOΙΝΩΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ, ΤΟΜΟΣ Β΄, ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓΕΩΡΓΑ, ΑΘΗΝΑ 1995
0 Σχόλια